4. تأکید بر خردورزی و تعقل,
با نگاهی به تاریخ اسلام و آموزه های اسلامی در می یابیم اسلام هیچ گاه و در
هیچ شرایطی نظر خویش را به انسان ها تحمیل نمی کند، بلکه خداوند در
قرآن کریم با صراحت، پیامبر را به بهره گیری از حکمت و موعظه نیکو و
استفاده از جدال احسن در ادای رسالت الهی دستور می دهد.
(1)
با توجه به آیات قرآن در این باره، پیامبر اسلام و مؤمنان باید حقیقت دین
را با منطق و استدلال برای مردم تشریح کنند. دین اسلام، مردم را از پیروی از
گمان و اوهام، تقلیدهای کورکورانه و دل سپردن به خواسته های پست
حیوانی باز داشته و به پیروی از حقیقت، یقین، دانش، محبت و برهان دعوت
کرده است.
(2)
اصول دین و ایمان، از درون جان انسان سرچشمه می گیرد، نه از
برون و با زور و تهدید. ازاین رو، در اسلام، عقل به عنوان رسول باطنی»،
شأن و ارزش ویژه ای دارد، به گونه ای که اصول دین جز با تحقیق عقلانی
پذیرفته نیست. در فروع دین نیز یکی از دلایل چهارگانه اجتهاد و استنباط،
عقل است. اسلام، عقل را نوعی طهارت و زوال عقل را نوعی زوال طهارت می داند.
بر همین اساس، چنان که در سوره یونس آمده است، کسانی را که در مسیر
نادانی و به دور از اندیشه گام بر می دارند و از نعمت خرد خویش بهره
نمی برند، گرفتار ناپاکی و پلیدی معرفی می کند.
(3)
حرمت استفاده از مست کننده ها در اسلام نیز به دلیل آثار آن است که به زوال عقل می انجامد.
پیامبر گرامی اسلام، عقل را دارای مرتبه و جایگاهی والا می داند و خطاب به
امام علی علیه السلام می فرماید:
ای علی! عقل چیزی است که با آن بهشت و خشنودی خداوند رحمان
به دست می آید.
(4)
ای علی! هیچ فقری سخت تر از نادانی و هیچ دارایی سودمندتر از عقل نیست.
1-. نک: نحل: 125.
2-. نک: اسراء: 36.
3-. نک: یونس: 100.
4-. هادی موحدی، یک هزار حدیث، ماده عقل، قم، انتشارات ارم، 1373، چ 1، ص 67 .
منبع: کتاب اصول و شاخصه های تمدن نبوی سید رشید صمیمی؛ تهیه شده در مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما
با نگاهی به تاریخ اسلام و آموزه های اسلامی در می یابیم اسلام هیچ گاه و در
هیچ شرایطی نظر خویش را به انسان ها تحمیل نمی کند، بلکه خداوند در
قرآن کریم با صراحت، پیامبر را به بهره گیری از حکمت و موعظه نیکو و
استفاده از جدال احسن در ادای رسالت الهی دستور می دهد.
(1)
با توجه به آیات قرآن در این باره، پیامبر اسلام و مؤمنان باید حقیقت دین
را با منطق و استدلال برای مردم تشریح کنند. دین اسلام، مردم را از پیروی از
گمان و اوهام، تقلیدهای کورکورانه و دل سپردن به خواسته های پست
حیوانی باز داشته و به پیروی از حقیقت، یقین، دانش، محبت و برهان دعوت
کرده است.
(2)
اصول دین و ایمان، از درون جان انسان سرچشمه می گیرد، نه از
برون و با زور و تهدید. ازاین رو، در اسلام، عقل به عنوان رسول باطنی»،
شأن و ارزش ویژه ای دارد، به گونه ای که اصول دین جز با تحقیق عقلانی
پذیرفته نیست. در فروع دین نیز یکی از دلایل چهارگانه اجتهاد و استنباط،
عقل است. اسلام، عقل را نوعی طهارت و زوال عقل را نوعی زوال طهارت می داند.
بر همین اساس، چنان که در سوره یونس آمده است، کسانی را که در مسیر
نادانی و به دور از اندیشه گام بر می دارند و از نعمت خرد خویش بهره
نمی برند، گرفتار ناپاکی و پلیدی معرفی می کند.
(3)
حرمت استفاده از مست کننده ها در اسلام نیز به دلیل آثار آن است که به زوال عقل می انجامد.
پیامبر گرامی اسلام، عقل را دارای مرتبه و جایگاهی والا می داند و خطاب به
امام علی علیه السلام می فرماید:
ای علی! عقل چیزی است که با آن بهشت و خشنودی خداوند رحمان
به دست می آید.
(4)
ای علی! هیچ فقری سخت تر از نادانی و هیچ دارایی سودمندتر از عقل نیست.
1-. نک: نحل: 125.
2-. نک: اسراء: 36.
3-. نک: یونس: 100.
4-. هادی موحدی، یک هزار حدیث، ماده عقل، قم، انتشارات ارم، 1373، چ 1، ص 67 .
منبع: کتاب اصول و شاخصه های تمدن نبوی سید رشید صمیمی؛ تهیه شده در مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما
صلح امام مجتبی علیه السلام یک وظیفه الهی:
عقل ,های ,ای ,اسلام ,اصول ,دین ,اسلام، عقل ,عقل را ,شاخصه های ,های تمدن ,که در
درباره این سایت